'सांजोरी' यालाच सारनोरी, साठोरी असेही म्हणतात.हा पारंपारिक व पौष्टीक पदार्थ आहे. गणेश चतुर्थी मधे गणपतीच्या,महालक्ष्मीच्या नैवेद्याला, दिवाळीच्या लक्ष्मीपुजना दिवशी नैवेद्याला केला जातो.तसेच मुलांना मधल्या वेळचे खाणे, शाळेच्या डब्यात किंवा प्रवासात न्यायला सोयीचा प्रकार आहे.तीन-चार दिवस सहज टिकतो.घरात नेहमी उपलब्ध असणार्या साहित्यात होतो.साहित्य व कृती 👇

साहित्य :-
वरील पारीसाठी
* बारीक रवा १ कप
* मैदा २ टेस्पून
* तेल २ टेस्पून
* चिमुटभर मीठ
* चिमुटभर साखर
* पाणी गरजेनुसार
आतील सारणासाठी
* बारीक रवा १/२ कप
* पीठीसाखर १/२ कप
* तूप २ टेस्पून
* मिल्क पावडर १/४ कप ( ऐच्छीक)
* खसखस १ टीस्पून
* वेलची पूड
*  पाणी गरजेनुसार
* तेल तळण्यासाठी

कृती :-
प्रथम रवा,मैदा मीठ,साखर घालून एकत्र करून घ्यावे. नंतर तेल गरम करून त्यामधे घालून हाताने चोळून घ्यावे.आता गरजे इतकेच थोडे - थोडे पाणी घालून पीठ मळावे.जास्त सैल नको व अती घट्टही नको.मळलेले पीठ एक तास झाकून ठेवावे.

आता सारण तयार करावे. पँनमधे घेतलेल्या एकूण तूपामधले १ टेस्पून तूप घालून रवा गुलाबी रंगावर भाजून घ्यावा.भाजून ताटलीत काढून त्यावर थोडे पाणी शिंपडावे व पांच मिनिट झाकावे. पांच मिनिटानंतर कोमट असतानाच पीठीसाखर,वेलची पूड घालून सारण हाताने एकजीव करावे. आत्ताच सारणात शिल्लक १ चमचा तूप व मिल्क पावडरही घालून मळावे.सारण फार कोरडे वाटले तर किंचित पाण्याचा हात घेऊन मळावे.मिश्रणाचे मुठीत दाबले तर लाडू व्हावेत इतपत ओलसर असावे. आता सारणाचेे हलक्या हाताने साधारण लाडू करून घ्यावे. दाबून फार घट्ट लाडू करू नये.

नंतर आधीच मुरून तयार असलेले पीठ परत एकदा मळून घ्यावे अथवा कुटून घ्यावे. मिक्सर मध्ये थोडे-थोडे घेऊन फिरवून काढावे. या पीठाच्या थोड्या लहान आकाराच्या म्हणजे सारणाचेे लाडू केलेत त्या आकाराचे समान गोळे करून घ्यावेत व एकेक गोळी घेऊन त्यामधे सारणाचा लाडू भरून व्यवस्थित बंद करावे. हलक्या हाताने फार पातळ नाही अशी किंचित जाडसर मोठी पुरी लाटावी व अगदी मंद आचेवर गुलाबी रंगावर तळून घ्यावी.तळताना सारखी उलटवू नये.अलगद तळावी,जेणेकरून फुटणार नाही याची काळजी घ्यावी.

थंड झाल्यावर अतिशय खुसखूषीत खमंग अशी सांजोरी खायला उत्तम लागते. बाजारी पदार्थ आणण्यापेक्षा घरीच असा एखादा सहज सोपा पौष्टीक पदार्थ मुलांना खायला करून ठेवावा.

वर दिलेल्या साहित्या मधे फोटोतल्या आकाराच्या ८ साठोऱ्या होतात.

टिप्स :-
* सारण तयार करताना किंवा पारीसाठी कणिक मळताना पाण्याचाच वापर करावा,दूध नको. दूधामुळे नंतर वास येण्याची शक्यता असते.

* सारणामधे भाजलेला खवा अथवा शिल्लक पेढा घातला तरी चालते.

* सांजोरी तूपावर शॅलोफ्राय केली तरी चालते.  तसेच आधी तव्यावर थोडी भाजून नंतर तेलात तळल्यास तेल कमी लागते.

आपल्या मौल्यवान सूचना व अभिप्राय, आम्हाला जरूर द्या. आपल्या प्रतिसादाने नव-नवीन पदार्थ करण्यास प्रेरणा मिळते.

आजकाल घरात छोट्या -मोठ्या प्रसंगासाठी म्हणजे वाढदिवस, लग्नाचा वाढदिवस, किंवा न्यू इयर अगदी कांही नसले तरी मुलांना आवडतो म्हणून केक विकत आणला जातो. सहसा केक रोजच्या खाण्यातल्या इतर पदार्थाप्रमाणे घरी करण्याचा कोणी विचार करत नाही. एकतर सामान्य व्यक्ति च्या डोक्यात केक म्हणजे कांहीतरी अवघड पदार्थ आहे,त्यामधे अंडी घालतात त्याशिवाय केक होतच नाही असे व इतर अनेक गैरसमज बसलेले असतात. तसेच आमच्याकडे मायक्रोवेव ओवन नाही ही पण एक समस्या असते. अाणखी मी केलेला केक फुगत नाही, कडक होतो, जाळी पडत नाही असे बरेच मुद्दे येतात. मग त्या वाटेला जायलाच नको. केक म्हणजे केव्हातरी खायचा पदार्थ, अन् कशाला पाहीजे झंझट असे विचार होतात. कारण आपण केक बनविताना त्यातील बारकावे लक्षात न घेता ढोबळमानाने कुठूनतरी वाचून,बघून करतो.मग हवा तसा मनासारखा होत नाही. शेवटी आपण नाद सोडून देतो.

परंतु खरं सांगू? घरात केक बनवायचा तर यातील एकही समस्या येत नाही. फक्त त्याची आपल्याला व्यवस्थित माहीती व कृतीचे बेसिक पक्के नीट माहीत असले पाहीजे. बस्स! कोणतीही अडचण येत नाही.आपण सर्व प्रकारचे केक अगदी वरील आईसिंग सह घरी बनवू शकतो.

आपल्याला जर विकतच्या सारखा मऊ लुसलू़शित स्पाँजी अन् कमी खर्चात ताजा, हायजेनिक केक घरातच करता आला तर मस्तच ना? तर पुढे सांगितलेले कांही बारकावे लक्षपूर्वक वाचा. नक्की तुम्हीसुध्दा घरच्या-घरी मनात येईल तेव्हा केक करू शकाल.अन् खाताना किंवा खिलवताना स्वत: केलेल्या केकचे कौतुक व टेस्ट कांही औरच.

* सर्वात आधी हे लक्षात घ्यावे की, केक बिना अंड्याचाही होऊ शकतो.

* केक करण्यासाठी घरात मायक्रोवेव ओवनच असला पाहीजे असे नाही.कुकरमधे अथवा कढई मधे केक करता येतो.कुकर/ कढईच्या तळाला वाळू किंवा बारीक मीठ पसरावे व त्यावर गोल स्टील रींग किंवा टेबलवर गरम भांडी ठेवण्यासाठीचे स्टँड ठेवावे व त्यावर केक टीन ठेवावा.कढईवर मापाचे जड झाकण ठेवावे.जर कुकर असेल तर शिट्टी काढावी व ओवनप्रमाणे १० मिनिट प्रीहीट करावे.देशी ओवन तयार!

आता केकची सुरवात -

* आता सर्वात प्रथम केक रेसिपी काळजीपूर्वक वाचून/ऐकून घ्यावी. त्यामधे दिलेले सर्व साहित्य दिलेल्या प्रमाणात आपल्याकडे उपलब्ध आहे का? याची खातरजमा करावी. कांही पदार्थ पुरेसे नसतील किंवा उपलब्ध नसतील तर आधीच  त्या साहित्याची जुळवाजुळव करावी.तडजोड अजिबात नको. नाहीतर अपेक्षेप्रमाणे केक होत नाही.

* केकसाठी लागणारे सर्व पदार्थ ताजेच असावेत. खासकरून मैदा,बेकींग पावडर, सोडा.

* केकसाठी लागणारे बटर,दूध,मिल्कमेड रूम टेंपरेचरचे असावे. फ्रिजमधले गार नको.

* आपण ज्या प्रकारचा केक करणार आहे, त्याला लागणारे सर्व साहित्य आधी एका ठिकाणी एकत्र काढून घ्यावे. म्हणजे एखादा पदार्थ विसरत नाही. नेमका सोडाच विसरला बघा... बाकी सर्व सांगितल्याप्रमाणे केले हो! ☺ असे होत नाही.

* रेसिपीत सांगितल्याप्रमाणेच अचूक मोजून मापून सर्व पदार्थ घ्यावेत. केेकमधे प्रमाणाला खूप महत्व आहे. अंदाजे कांही नको.

* आता साहित्याची इतकी सर्व जमवाजमव केल्यावर बँटर तयार करण्याआधी केकचा डबा बटर पेपर लावून किंवा मैद्याचे डस्टींग करून तयार करून ठेवावा.म्हणजे तयार बँटर पट्कन ओतता येते.

* मायक्रोवेव ओवन असेल तर त्यामधे लोअर रँक ठेवून 180 ° तापमानाला प्रीहीटला लावावा.  कढई /कुकर असेल तर ते ही मध्यम आचेवर १० मिनिटे गरम करण्यास लावावे. केक  बेक करण्यासाठी ओवन आधी गरम करणे गरजेचे असते. जसे पोळी भाजताना तवा आधी गरम असावा लागतो तसे.

* आता एका योग्य आकाराच्या बाऊलमधे केक साहित्यातील कोरड्या वस्तु चाळून घ्या. यामुळे कांही कचरा, गुठळ्या,साखरेतील मोठे कण असतीेल तर निघते व मैद्यामधे हवा गेल्याने केक हलका होतो. 

* ओले साहित्य म्हणजे बटर,दूध इत्यादी वेगळ्या बाऊलमधे एकत्र करावे.मात्र जेव्हा कोरडे व ओले साहित्य एकत्र करतो तेव्हा मिश्रण गरजेपेक्षा जास्त वेळ न ढवळता पटकन् आधीच तयार केलेल्या केक डब्यात घालून ओवनला लावावे. नाहीतर फुलण्याची क्रिया बाहेरच होते व प्रत्यक्षात बेक केल्यावर फुलत नाही.

* रेसिपीत सांगितलेल्या वेळेनंतरच ओवन किंवा कुकर उघडावा मधे- मधे उघडून बघू नये.केक बसतो.

* केक तयार झाल्यानंतर एकदा टूथपिकने चेक केल्यावर पांच मिनिट केक आतच राहू द्यावा. वाफ मुरू द्यावी.याला स्टँडींग टाईम म्हणतात. याने केक चिकट रहात नाही.

* बाहेर काढल्यावर केकचे भांडे गार झाल्यावर, कडा सुरीने सोडवून नंतर वायर रँकवर, व  नसेल तर घरातील पीठाच्या चाळणीवर काढून ठेवावा व पुर्णपणे गार होऊ द्यावा. म्हणजे खालून चिकट न रहाता सर्व बाजूने हवेने गार होतो.नंतर कापावा.

* या केकवर आईसिंग करायचे असेल तर केक फ्रिजमधे ठेवून चांगला गार करावा अथवा शक्य असल्यास आदल्यादिवशी करून फ्रिजमधे ठेवावा. तरच केकचे डेकोरेशन आकर्षक होते. नाहीतर क्रिम पघळते डिजाइन नीट होत नाही.

आपण वरील सर्व मुद्दे विचारात घेऊन जर काळजीपूर्वक केक केला तर अतिशय उत्कृष्ट केक घरी होतो व एकदा जमला की आत्मविश्वास वाढतो. मग आपण हौसेने वरचेवर केक करतो व सराईतपणा येतो.

स्वादान्न 🙏

आपल्या मौल्यवान सूचना व अभिप्राय, आम्हाला जरूर द्या. आपल्या प्रतिसादाने नव-नवीन पदार्थ करण्यास प्रेरणा मिळते.

'इन्स्टंट ढोकळा' हा नाष्ट्याला, डब्यात देण्यासाठी किंवा अचानक कोणी पाहुणे घरी आले असता चहासोबत देण्यासाठी खमंग असा सोपा व झटपट होणारा हा पदार्थ आहे.

साहित्य :-
* बेसन १ कप
* बारीक रवा १ १/२ टेस्पून
* सायट्रीक अँसिड १/२ टीस्पून
* साखर १ टेस्पून
* मीठ १/४ टीस्पून
* इनो फ्रूट साॅल्ट १ टेस्पून
* आलं, मिरची पेस्ट १ टीस्पून
* हळद चिमूटभर
* तेल १ टेस्पून
* पाणी १ कप
* फोडणी साहित्य तेल, हिंग, मोहरी, तिळ, कढीपत्ता

कृती :-
प्रथम गँसवर कुकर पाणी घालून गरम करण्यास ठेवावा. नंतर एका बाऊलमधे बेसन घेऊन त्यामधे इनो सोडून,रवा व इतर सर्व साहित्य मिसळावे.

नंतर गुठळ्या होणार नाहीत याची दक्षता घेत थोडे -थोडे पाणी घालावे व मिश्रण तयार करावे.

सर्वात शेवटी इनो पावडर घालून मिश्रण ढवळावे व झटपट तेलाने ग्रीस केलेल्या थाळीत ओतून ढोकळा स्टँड कुकरमधे ठेवावे. १५-२० मिनिट शिट्टी न लावता वाफवावे.

थंड झाल्यावर बाहेर काढून हींग,मोहरी,तिळ, कढीपत्ता घालून फोडणी करावी व तयार ढोकळ्यावर घालावी.

वरून सजावटीसाठी कोथंबिर घालून खाण्यास द्यावा.

टिप:
* दिलेल्या साहित्यापैकी फक्त कोरडे साहित्य एकत्र करून बरणीत भरून ठेवले तर दोन महीन्यापर्यंत टिकते व ऐनवेळी पटकन् ढोकळा करता येतो.

आपल्या मौल्यवान सूचना व अभिप्राय, आम्हाला जरूर द्या. आपल्या प्रतिसादाने नव-नवीन पदार्थ करण्यास प्रेरणा मिळते.

रोजच नाष्टा काय करावा?  संध्याकाळी काय खायला द्यावे? मुलांना डब्यात काय देऊ?  तर असे कधीतरी सैंडविच करावे. घरात उपलब्ध असतील त्या भाज्या घालून करायचे.

साहित्य :-
* ब्रेड स्लाइस चार
* मेयाेनिज साँस २ टेस्पून
* गाजर किसून १
* टोमँटो, कांदा बारीक चिरून अर्धी वाटी
* शिमला मिरची लहान एक बारीक चिरून
* कोबी मुठभर चिरून
* मिरपूड
* चिलीफ्लेक्स
* सॅडविच मसाला किंवा मिक्स हर्ब्स
* चीज क्यूब २ ( ऐच्छीक)
* बटर (ऐच्छीक)

कृती :-
प्रथम ब्रेडच्या कडा कापून घ्याव्यात. ब्रेड ताजा, मऊ असेल तर नाही कापल्या तरी चालतात.

नंतर एका बाऊलमधे चिरलेल्या भाज्या एकत्र कराव्यात.

आता त्यामधे मेयाेनिज, थोडी मिरपूड घालावी. मिश्रण तयार झाले.

आता ब्रेड स्लाईस घेऊन एकावर टोमँटो साँस पसरावे व दुसर्यावर तयार मिश्रण पसरावे. मिश्रणावर चिलीफ्लेक्स, मिक्स हर्ब्स,मिरपूड भुरभुरावी. वरून चिज किसून घालावे. साँस लावलेला स्लाईस त्यावर ठेवावा व तिरके कापून  सर्व्ह करावे. आवडत असल्यास वरून बटर लावून तव्यावर भाजून टोस्ट केला तरी चालतो.  परंतु टोस्ट केला तर लगोलग गरमच खावा. डब्यात द्यायचा असेल तर टोस्ट संँडविच गार झाले की चिवट होते.

साहित्य घरात उपलब्ध असेल तर असे झटपट सॅडविच छान होते. भाज्यांच्या जोडीला वाफवलेले मोडाचे मूग, मक्याचे दाणे घातले तरी चालते.  पांढर्या ब्रेड ऐवजी ब्राउन ब्रेड वापरला तर अजून पौष्टीक होते. तुम्हीही करून बघा सहज सोपा पदार्थ आहे.

आपल्या मौल्यवान सूचना व अभिप्राय, आम्हाला जरूर द्या. आपल्या प्रतिसादाने नव-नवीन पदार्थ करण्यास प्रेरणा मिळते.